Babette Bais

Maar liefst 1 op de 10 zwangere vrouwen krijgt te maken met sombere gevoelens tijdens de zwangerschap. De behandeling hiervan roept echter veel vragen op. De onderzoekers van de Bright Up! studie houden zich daarom bezig met een nieuwe therapie hiervoor: lichttherapie.

Taboe

Als we de media mogen geloven, is de zwangerschap 9 maanden lang genieten op een roze wolk: het is immers de mooiste tijd van je leven. Helaas is dit niet bij iedereen het geval: in Nederland krijgen ongeveer 20.000 zwangere vrouwen te maken met sombere gevoelens tijdens de zwangerschap. Dit komt neer op maar liefst 1 op de 10 zwangere vrouwen.
Ondanks dat depressieve klachten zo vaak voorkomen tijdens de zwangerschap, heerst er toch een ontzettend groot taboe op. Vrouwen kunnen zich hierdoor schamen voor hun somberheid. Zo krijgen wij vaak van deelnemers de vraag of de lampen die ze thuiskrijgen voor de lichttherapie ook makkelijk verplaatst kunnen worden, zodat bijvoorbeeld de schoonouders er niet achter hoeven te komen. Ook kunnen vrouwen zich schuldig voelen over hun gevoelens. Want ja, ze wilden toch graag zwanger worden? Waarom voelen ze zich dan niet blij? Zijn ze niet blij met hun kindje? Zijn ze dan een slechte moeder? Wat doen deze gevoelens met de ontwikkeling van het kindje?
Ook kan het zijn dat vrouwen denken ‘dat het er wel bij hoort’. Want ja, iedereen is toch wel een beetje moe tijdens de zwangerschap? Vrouwen, maar ook huisartsen en verloskundigen, herkennen de klachten dan simpelweg niet als een depressie. Het is namelijk ook lastig te herkennen, aangezien veel symptomen van depressie een overlap hebben met kwaaltjes tijdens de zwangerschap: slecht slapen, vermoeidheid, een verminderd libido, een ander eetpatroon… Ook hoeven vrouwen niet altijd somber te zijn, maar kan er juist sprake zijn van prikkelbaarheid.
Dit kan er allemaal voor zorgen dat vrouwen geen hulp zoeken voor hun symptomen, terwijl dit juist zo belangrijk is. Want behalve dat deze sombere gevoelens gevolgen kunnen hebben voor de moeder, kunnen ze ook invloed hebben op het ongeboren kindje. Zo is bijvoorbeeld de kans op een vroeggeboorte of een lager geboortegewicht hoger.

Behandeling

Maar hoe is een depressie tijdens de zwangerschap te behandelen? En wat voor gevolgen kan het hebben voor het kindje?
Een mogelijke behandeling voor sombere gevoelens tijden de zwangerschap is medicatie. In Nederland gebruikt ongeveer 2% van de zwangere vrouwen antidepressiva. De effecten hiervan op het ongeboren kindje zijn echter nog niet helemaal duidelijk, ondanks dat er heel veel onderzoek naar gedaan wordt. Vaak willen zwangere vrouwen daarom ook niet met medicatie starten. Daarbij kan het enige tijd duren voordat de medicatie effect heeft.
Een tweede mogelijke behandeling is psychotherapie, welke echter ook zijn beperkingen kent. Zo zijn therapeuten niet altijd direct beschikbaar, waardoor een zwangere vrouw op een wachtlijst kan worden gezet. Ook kunnen behandelingen enige tijd duren voordat deze effect hebben. Het ongeboren kindje kan dan mogelijk niet profiteren van deze behandelingen.

Lichttherapie

Vanwege de beperkingen van medicatie en psychotherapie, onderzoeken de onderzoekers van de Bright Up! studie van het Erasmus MC een nieuwe therapie: lichttherapie. Lichttherapie was ooit ontwikkeld voor seizoensgebonden depressie, ook wel bekend als winterdepressie. Echter is lichttherapie is ook effectief gebleken voor niet-seizoensgebonden depressie in verschillende groepen mensen, zoals ouderen of patiënten met Parkinson. Lichttherapie heeft nauwelijks bijwerkingen en het is dus veilig voor het ongeboren kindje. Daarnaast kan je het gemakkelijk thuis doen. En ten slotte werkt het ook heel snel: sommige onderzoeken lieten al een effect zien na een week therapie.